ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Χαλαρώνω και ονειρεύομαι
Τα παιδιά ξαπλώνουν με αργές κινήσεις στο πάτωμα και κάνουν ότι κοιμούνται. Ο εμψυχωτής τους θυμίζει ότι μπορούν να γυρίσουν νωχελικά από τη μια πλευρά ή την άλλη ή όπως αισθάνονται πιο άνετα.Ο εμψυχωτής τους ζητά να «ονειρευτούν». Εν συνεχεία, κάθε παιδί διηγείται το όνειρο του.

Μικρή χαλάρωση
Τα παιδιά ξαπλώνουν ανάσκελα, με τα πόδια ελαφρώς ανοιχτά. Ο εμψυχωτής τους λέει να πάρουν βαθιά εισπνοή και να ανεβάσουν διαγωνίως στον αέρα τα χέρια, κλεισμένα σαν γροθιές, και τα πόδια. Συγχρόνως, να ανασηκώσουν το κεφάλι μαζί με τους ώμους. Στην εκπνοή, αφήνουν τα πόδια και τα χέρια να πέσουν απαλά στο πάτωμα και το κεφάλι ν΄ ακουμπήσει μαλακά χάμω.

Υψώνομαι πέφτω
Τα παιδιά στέκονται χαλαρά σε όρθια θέση. Ο εμψυχωτής τους προτείνει ν΄ αρχίσουν να ξεδιπλώνουν το σώμα τους προοδευτικά, ώστε να αισθανθούν ότι ψηλώνουν κι ότι ο θώρακας, τα χέρια, ο λαιμός, το κεφάλι, έλκονται από ψηλά. Εν συνεχεία, τους ζητά να χαλαρώσουν, να νιώσουν ότι σιγά-σιγά πέφτουν, ώσπου στο τέλος να «λιποθυμήσουν» και να ξαπλωθούν μαλακά στο πάτωμα.

Το παιχνίδι της σιωπής
Τα παιδιά κάθονται εντελώς ακίνητα, με τα μάτια κλειστά. Ο εμψυχωτής τους εξηγεί ότι την ώρα της σιωπής συμβαίνουν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα. Διάφοροι θόρυβοι που δε γίνονταν πρώτα αισθητοί, τώρα ακούγονται καθαρά: θόρυβοι του δρόμου, θόρυβοι της διπλανής τάξης (αν το θεατρικό παιχνίδι γίνεται σε σχολείο).Αφού δώσει στα παιδιά λίγα λεπτά καιρό για αυτοσυγκέντρωση και περισυλλογή, μ΄ ένα σύνθημα προσυμφωνημένο η σιωπή σταματά, τα παιδιά μπορούν πια να μιλάνε και το παιχνίδι παίρνει τον κανονικό του ρυθμό. Περιέργως, οι εξωτερικοί θόρυβοι δε φτάνουν πια ως τα αυτιά των παιδιών

Η λίμνη
Τα παιδιά της ομάδας κάθονται σε κύκλο. Στο κέντρο του κύκλου φαντάζονται ότι υπάρχει μια λίμνη. Μετά από λίγες στιγμές αυτοσυγκέντρωσης, όποτε θελήσει το καθένα, μπορεί με μια απλή κίνηση να πετάξει στη λίμνη όποιο εσωτερικό βάρος θέλει να ξεφορτωθεί. Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει, όποιο παιδί θέλει, μπορεί να πει ποιο ήταν το βάρος που πέταξε (π.χ. μια τιμωρία, μια αρρώστια, το καινούργιο αδερφάκι του, οι εξετάσεις κλπ.).

Μιλώ με το σώμα
Τα παιδιά προσπαθούν να μιμηθούν με σωματικές κινήσεις διάφορα αντικείμενα ή ζώα. Π.χ. •Μπάλα: προσπαθούν να κυλήσουν στο πάτωμα ή αναπηδούν κλπ. •Σβούρα: προσπαθούν να ισορροπήσουν στα δύο πόδια ή μόνο στο ένα, επιχειρούν να στριφογυρίσουν γύρω από τον εαυτό τους κλπ. •Φίδι: προσπαθούν να βρουν τρόπους ν΄ αποδώσουν τους ελιγμούς του φιδιού, άλλο ξαπλωμένο χάμω, έρποντας, άλλο μόνο με τα χέρια, άλλο μόνο με κίνηση του κεφαλιού ή της γλώσσας κλπ. •Βροχή: προσπαθούν να δώσουν την αίσθηση των σταγόνων, π.χ. με χαλαρές εναλλασσόμενες κινήσεις των καρπών. •Εκκρεμές: προσπαθούν να μιμηθούν τις κινήσεις τού εκκρεμούς, κουνώντας το χέρι, το πόδι, τον κορμό κλπ.

Καμηλοπάρδαλη
Τα παιδιά της ομάδας στέκονται ελεύθερα στον χώρο. Ο εμψυχωτής τους ζητά να σηκώσουν τους ώμους πολύ ψηλά, μέχρι να χωθεί το κεφάλι τους εκεί μέσα. Εν συνεχεία, τα παιδιά αρχίζουν να τεντώνουν σιγά-σιγά τον λαιμό τους, επιστρέφουν στο φυσικό του μήκος, το ξεπερνούν και συνεχίζουν. Φτάνουν στο μεγαλύτερο δυνατό ύψος. Προσπαθούν να φανταστούν ότι έχουν λαιμό καμηλοπάρδαλης. Κινούνται στον χώρο και με μια κίνηση αυτού τού ψηλού λαιμού χαιρετούν όποιον συναντήσουν.

Το σιδερένιο χέρι
Τα παιδιά σχηματίζουν ζευγάρια και στέκονται ελεύθερα στον χώρο. Το ένα από τα δύο κάθε ζεύγους προσπαθεί να αισθανθεί ότι είναι από σίδερο •απλώνει με δύναμη το χέρι μπροστά. Το άλλο παιδί προσπαθεί να λυγίσει το «σιδερένιο» χέρι. - Παραλλαγή: Το παιδί από σίδερο χασμουριέται και ταυτόχρονα απλώνει το χέρι. Τώρα η κάμψη γίνεται ακόμη πιο δύσκολη για το άλλο παιδί.

Οι αντίθετες κινήσεις
Τα παιδιά κάθονται οκλαδόν στο πάτωμα. Ο εμψυχωτής τους ζητά να σηκώσουν το ένα χέρι ψηλά, ενώ το άλλο θα ακουμπήσει στο πλάι κάτω, ακολουθώντας τα πλευρά. Μ΄ έναν κοφτό ήχο στο ντέφι ή απλώς με τα παλαμάκια του εμψυχωτή, τα παιδιά θα αλλάξουν θέση στα χέρια τους: τώρα θα υψώσουν το αντίθετο χέρι και θα κρατήσουν χαμηλά το μέχρι τώρα υψωμένο. - Παραλλαγή:Ο εμψυχωτής προτείνει διάφορες θέσεις των χεριών (π.χ., το ένα τεντωμένο ψηλά και το άλλο απλωμένο στο πλάι, μακριά από το σώμα, αλλαγή, το ένα τεντωμένο ψηλά και το άλλο απλωμένο στην πρόταση, αλλαγή κλπ.).

Συνδυάζω κινήσεις
Ο εμψυχωτής προτείνει στα παιδιά να εκτελέσουν με το σώμα τους διάφορα θέματα που προϋποθέτουν συνδυασμούς κίνησης: •Κύμα που επιπλέει στο νερό σώμα που αιωρείται, καπνός που σκορπίζεται (αργή και ελαφριά κίνηση, χωρίς κατεύθυνση). •Τίναγμα των μαλλιών πίσω, τίναγμα των ρούχων στο μπαλκόνι, τίναγμα των χεριών για να στεγνώσουν (γρήγορη και ελαφριά κίνηση, χωρίς κατεύθυνση). •Πανί βάρκας σε γαλήνια θάλασσα, αερόστατο που ανεβαίνει σε αίθριο ουρανό (αργή και ελαφριά κίνηση, με κατεύθυνση). •Πουλί που πίνει νερό, βελόνα ραπτομηχανής (γρήγορη και ελαφριά κίνηση, με κατεύθυνση). •Τραβώ, σπρώχνω ή πιέζω βαρύ αντικείμενο (αργή και βαριά κίνηση, με κατεύθυνση). •Βότσαλο που βουλιάζει στο νερό, πέτρα που εκσφενδονίζεται (γρήγορη και βαριά κίνηση, με κατεύθυνση). •Ασανσέρ που ανεβαίνει ή κατεβαίνει (βαριά κίνηση, με κατεύθυνση και σταθερό ρυθμό)

Σταματά ο ήχος σταματάω και εγώ
Ο εμψυχωτής προτρέπει τα παιδιά να τρέξουν στον χώρο ανακατεμμένα. Τα συνοδεύει, χτυπώντας σε χαμηλούς τόνους ένα ντέφι. Όταν σταματήσει ο ήχος, θα πρέπει να σταματήσουν αμέσως και τα παιδιά. Σ΄ αυτήν την άσκηση, δεν προέχει ο τυχόν ρυθμός των χτυπημάτων, αλλά μόνον ο ήχος. - Παραλλαγές: 1) Όταν σταματήσει ο ήχος, τα παιδιά μπορούν να καθίσουν οκλαδόν ή να σταθούν όρθια με τα χέρια στη διάσταση ή να γίνουν μικρά κουβαράκια στο πάτωμα κλπ. 2)Όταν σταματήσει ο ήχος, η ομάδα πρέπει να σχηματίσει ζευγάρια ή τριάδες ή μικρούς κύκλους από 4-6 παιδιά, πιασμένα από τα χέρια.

Άσκηση ισορροπίας
Ο εμψυχωτής προτείνει στα παιδιά να περπατήσουν ελεύθερα στο χώρο, ισορροπώντας πάνω στο κεφάλι τους ένα βιβλίο. Σε δεύτερη φάση, τους ζητά να φανταστούν ότι το βιβλίο είναι ένα κανάτι νερό, ένα πανέρι ψάρια ή ένας ταβλάς κουλούρια, και να φανταστούν ανάλογο χώρο κι ανάλογες καταστάσεις.

Αγώνες δρόμου
Α) Ο εμψυχωτής προτείνει στα παιδιά μια σειρά από πρωτότυπους αγώνες δρόμου: πηδώντας σαν καγκουρώ, έρποντας, τρέχοντας όσο πιο αργά γίνεται με νικητή τον τελευταίο κ.ά. Β) Υπάρχουν ανάλογα παιχνίδια που προϋποθέτουν συνεργασία: μεταξύ τεράτων με τέσσερα πόδια και δύο κεφάλια, μεταξύ ζευγαριών που τα δύο μέλη τους συγκρατούν με το κεφάλι ένα μήλο ή μια μικρή μπάλα κλπ.

Σσστ σιωπή
Τα παιδιά τής ομάδας ασχολούνται με δραστηριότητες που έχουν ως συνέπεια κάποιους θορύβους, αλλά καταβάλλουν προσπάθεια να μην ακουστεί κανένας ήχος (π.χ. συγυρίζουν την τάξη κι αλλάζουν θέση στα τραπέζια, βγάζουν από τη σάκα τους τα σύνεργα της χειροτεχνίας, παίζουν κάποιο φασαριόζικο ομαδικό παιχνίδι κλπ.).

Βρίσκω τη θέση του φίλου μου
Δύο μικρές ομάδες τοποθετούνται με την πλάτη ακουμπισμένη στους δύο αντικρυστούς τοίχους της αίθουσας. Τα μέλη της καθεμιάς στέκονται σε απόσταση το ένα από το άλλο. Κάθε παιδί, με κλειστά τα μάτια, πρέπει ν΄ ανταλλάξει τη θέση του με το παιδί που βρίσκεται απέναντι του. Για να το πετύχει, θα πρέπει, πριν κλείσει τα μάτια του, να παρατηρήσει καλά τον χώρο και το σημείο, όπου θα κατευθυνθεί.

Περπατάω στη γραμμή
Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες με 5-6 άτομα η καθεμιά και σχηματίζουν γραμμές. Κάθε παιδί απλώνει τα χέρια στην πρόταση, αγγίζοντας τους ώμους τού παιδιού που βρίσκεται μπροστά. Ο εμψυχωτής ζητά από τις ομάδες να κάνουν μικρές διαδρομές στον χώρο, χωρίς ν΄ αγγίξει η μία την άλλη. Τα παιδιά που είναι πρώτα, πρέπει να προσέξουν να μην προχωρούν γρήγορα. - Παραλλαγές: 1) Με έναν κοφτό ήχο στο ντέφι ή με παλαμάκια, τα παιδιά σταματούν και κάνουν μεταβολή. 2) Μπορεί να ζητηθεί από τις ομάδες να σχηματίσουν μικρούς κύκλους, αμέσως μόλις ακούσουν τον ήχο, και να φτιάξουν και πάλι τις γραμμές τους, μ΄ έναν δεύτερο ήχο.

Λαβύρινθος
Ο χώρος διαμορφώνεται έτσι που να υπάρχουν εμπόδια. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι΄ αυτόν τον σκοπό τόσο τα ίδια τα σώματα των παιδιών, όσο και διάφορα αντικείμενα (π.χ., καρέκλες). Ο εμψυχωτής κλείνει τα μάτια ενός παιδιού μ΄ ένα μαντήλι και ζητά απόλυτη ησυχία από την ομάδα. Το παιδί με το μαντήλι πρέπει να προσπαθήσει να φτάσει στην έξοδο, περπατώντας ανάμεσα από τα εμπόδια. - Παραλλαγή: «Ο μίτος της Αριάδνης». Το παιδί με το μαντήλι στα μάτια είναι τώρα ο Θησέας και προσπαθεί να βγει από τον λαβύρινθο, με τη βοήθεια του κουβαριού που κρατά απ΄ έξω η Αριάδνη.

Περατηρω και θυμάμαι
Τα παιδιά της ομάδας κάθονται σε ημικύκλιο. Το ένα βγαίνει και στέκεται χωριστά από τ΄ άλλα. Ο εμψυχωτής του παρουσιάζει έναν δίσκο με ετερόκλητα αντικείμενα: ένα βιβλίο, ένα μαντήλι, μια σοκολάτα, ένα λουλούδι, μια φιγούρα του καραγκιόζη, μια φυσαρμόνικα, ένα σφουγγάρι, ένα κέρμα, μια μπίλια, ένα φρούτο. Το παιδί παρατηρεί για λίγο τα αντικείμενα. Εν συνεχεία, ο εμψυχωτής καλύπτει τον δίσκο με ένα πανί. Τώρα το παιδί πρέπει να θυμηθεί και να κατονομάσει όσα περισσότερα αντικείμενα μπορεί.

Το μαντήλι
Τα παιδιά, κρατώντας κρουστά, σχηματίζουν ημικύκλιο. Ο εμψυχωτής στέκεται μπροστά τους μ΄ ένα μαντήλι στο χέρι και κάθε τόσο το πετά στον αέρα. Όσο αυτό βρίσκεται ψηλά, τα παιδιά χτυπούν συνεχώς τα κρουστά σε χαμηλό τόνο. Όταν όμως το μαντήλι πέσει χάμω ή ο εμψυχωτής το αρπάξει στον αέρα, τότε τα παιδιά πρέπει να σταματήσουν αμέσως. Αρχίζουν και πάλι, μόνον όταν το μαντήλι ξαναβρεθεί στον αέρα. Ο ήχος των κρουστών ακολουθεί την αλληλουχία πτήση-ήχος, προσγείωση-ησυχία. - Παραλλαγή: Μερικές φορές, ο εμψυχωτής μπορεί να κάνει ότι πρόκειται να πετάξει ψηλά το μαντήλι, χωρίς όμως να το πετάει στ΄ αλήθεια ή ότι πρόκειται να το πιάσει, καθώς αυτό πέφτει, αλλά δεν τα καταφέρνει. Αυτός ο τρόπος απαιτεί μεγαλύτερη ετοιμότητα και προσοχή από τα παιδιά.

Εφευρίσκω λέξης
Ο εμψυχωτής προτείνει στα παιδιά να εφεύρουν δικές τους ανύπαρκτες λέξεις, για να ονομάσουν μ΄ αυτές πρόσωπα και πράγματα που τους ενδιαφέρουν. Έτσι, η λέξη της δικής τους επινοήσεως θα εκφράζει τα συναισθήματα που προκαλεί το συγκεκριμένο θέμα (π.χ., το αρκουδάκι μπορεί να φέρει στο μυαλό ενός παιδιού τη λέξη «φουφούλι», ο Ινδιάνος ίσως να προκαλέσει τη δημιουργία της λέξης «κακεμπού», το άλογο να γίνει μια άναρθρη κραυγή κλπ.).

Αλαμπουρνέζικα
Ο εμψυχωτής αφηγείται στα παιδιά μια σύντομη ιστορία με δράση. Τα παιδιά καλούνται να την επαναλάβουν, χρησιμοποιώντας δική τους ανύπαρκτη γλώσσα, κι ας είναι ακαταλαβίστικη. Εδώ, δεν έχουν σημασία οι αυτοσχέδιες λέξεις που χρησιμοποιούν τα παιδιά, αλλά μόνο η συνολική έκφραση του λόγου.

Μιλώ χωρίς λέξης
Τα παιδιά της ομάδας χωρίζονται σε δύο τμήματα. Αρχίζουν να επικοινωνούν μεταξύ τους, αποκλείοντας τις λέξεις και χρησιμοποιώντας τη φωνή τους μ΄ όποιον τρόπο θεωρήσουν αποτελεσματικότερο (π.χ., αντιδικούν, αναμετρώνται, το ένα τμήμα επιβάλλεται στο άλλο κλπ.)

Ανάποδο εκκρεμές
Η ομάδα χωρίζεται σε τριάδες ελεύθερες στον χώρο. Τα δύο παιδιά κάθε τριάδας στέκονται αντικρυστά, σε μικρή απόσταση το ένα από το άλλο. Ανάμεσα τους παίρνει θέση το τρίτο παιδί, με τα πόδια ενωμένα, τα χέρια κολλημένα στα πλευρά και το σώμα άκαμπτο. Αυτό το τρίτο παιδί θα γίνει το ανάποδο εκκρεμές: ακίνητο στη θέση του, θα περιμένει την απαλή ώθηση του α΄ παιδιού, για να πέσει προς το β΄, και το αντίθετο. Οι ταλαντεύσεις του εκκρεμούς έχουν αργό και σταθερό ρυθμό.

Ο τυφλός
Η ομάδα κάθεται σε ημικύκλιο, στην άκρη της αίθουσας. Ένα παιδί σηκώνεται και κλείνει τα μάτια. Μ΄ ένα νεύμα του εμψυχωτή, σηκώνεται ένα δεύτερο παιδί, που θα γίνει οδηγός του «τυφλού»: θα τον πιάσει από τα δύο χέρια και θα τον κατευθύνει στον χώρο. Ο εμψυχωτής ζητά από τον «τυφλό» να αφεθεί με εμπιστοσύνη στα χέρια του φίλου του.

Η γυάλα με τις ερωτήσεις
Ο εμψυχωτής φέρνει μια γυάλα, μέσα στην οποία υπάρχουν διπλωμένα χαρτάκια με ερωτήσεις: τι θα έκανες αν σου χάριζαν ένα σκυλάκι κι ήταν άρρωστο, τι θα συνέβαινε αν έπρεπε ν΄ αλλάξεις πόλη, πώς ξέρεις ότι θα τα καταφέρεις αν μείνεις μόνος στο δάσος, πώς θα αισθανόσουν αν δεν σε καλούσαν σ΄ ένα πάρτυ κλπ. Ένα παιδί παίρνει ένα χαρτάκι και διαβάζει μεγαλοφώνως την ερώτηση. Έχει στη διάθεση του ένα λεπτό για να σκεφτεί. Κατόπιν αναπτύσσει τη σκέψη του στην ομάδα. Τα άλλα παιδιά σχολιάζουν την απάντηση και προσθέτουν τη δική τους άποψη πάνω στο θέμα. Μπορούν δηλαδή να πουν: «Συμφωνώ κι έχω να πω επιπλέον...» ή «Διαφωνώ γιατί η δική μου άποψη είναι ότι...».

Παιχνίδι με τη μίμηση
Τα παιδιά της ομάδας κάθονται σε ημικύκλιο. Ένα μόνο σηκώνεται, προχωρεί μπροστά και στρέφει έτσι ώστε να αντικρύζει τα άλλα. Ο εμψυχωτής ψιθυρίζει στο όρθιο παιδί το όνομα ενός πράγματος, ενός ζώου ή μιας δραστηριότητας (π.χ., μπάλα, ρολόι, πάπια, χελώνα, οδοιπορία, αλπινισμός κλπ.). Το παιδί που άκουσε τη λέξη, πρέπει να μιμηθεί μόνο με κινήσεις, χωρίς να μιλήσει καθόλου, αυτό που η λέξη αντιπροσωπεύει. Η ομάδα προσπαθεί να μαντέψει τη λέξη. Αν η ομάδα δεν κατορθώσει τίποτα, σηκώνεται ένα δεύτερο παιδί και, αφού κι αυτό με τη σειρά του ακούσει στ΄ αυτί τη λέξη, αναλαμβάνει να μιμηθεί το περιεχόμενο της. Εννοείται ότι το πρώτο παιδί παραμένει σιωπηλό και δεν επεμβαίνει πια.

Στο σταθμό
Ο εμψυχωτής μοιράζει στα παιδιά λευκά χαρτάκια και ζητά να σημειώσει το καθένα στο χαρτάκι του μια χαρακτηριστική ηλικία (π.χ., γέρος, παιδί) ή ένα επάγγελμα (π.χ. λαχειοπώλης, στρατιωτικός, ζωγράφος) ή έναν ανθρώπινο χαρακτήρα (π.χ. περήφανος, νευρικός, περίεργος). Συγκεντρώνει όλα τα χαρτάκια μαζί. Κάθε παιδί τραβά στην τύχη έναν «λαχνό». Τώρα πρέπει να υποδυθεί αυτό που είναι γραμμένο επάνω. Σ΄ έναν φανταστικό σταθμό, θα συναντηθούν και θα περιμένουν το τρένο ένας «γέρος», ένα «παιδί», ένας «λαχειοπώλης», ένας «στρατιωτικός», ένας «ζωγράφος», ένας «περήφανος», ένας «νευρικός», ένας «περίεργος».

Η μηχανή 1
Τα παιδιά στέκονται όρθια, ελεύθερα στον χώρο. Προσπαθούν να μετατρέψουν το σώμα τους στη μηχανή που τα ίδια διάλεξαν (π.χ., ατμομηχανή, ραπτομηχανή, παγωτομηχανή, μηχανή αυτοκινήτου κλπ.). Με τα μέλη σώματος τους, εκτελούν τις κινήσεις της μηχανής στov ανάλογο ρυθμό. Εν συνεχεία, ο εμψυχωτής τους ζητά να προσθέσουν και τον σχετικό ήχο. - Παραλλαγή: Η μηχανή σταματά απότομα, μετά από ένα νεύμα του εμψυχωτή.

Η μηχανή 2
Τα παιδιά χωρίζονται σε μικρές ομάδες. Η καθεμία διαλέγει να μιμηθεί μία μηχανή. Το σώμα κάθε παιδιού μετατρέπεται σε εξάρτημα της μηχανής. Όταν η μηχανή συντονιστεί και βρει τον ρυθμό της, ο εμψυχωτής, ζητά από τα παιδιά να προσθέσουν τους κατάλληλους ήχους. - Παραλλαγές: 1) Η μηχανή επιταχύνει προοδευτικά τον ρυθμό της, μέχρι που τινάζεται στον αέρα. 2) Η λειτουργία της μηχανής επιβραδύνεται σιγά-σιγά, μέχρι που σταματά εντελώς.

Η μαριονέτα
Η ομάδα κάθεται σε ημικύκλιο. Ένα παίδι βγαίνει μπροστά, με το πρόσωπο στραμμένο προς αυτήν. Είναι η μαριονέτα. Ο εμψυχωτής ή κάποιο από τα παιδιά τού ημικυκλίου στέκεται μπροστά της και κινεί τα φανταστικά νήματα. Τα άκρα και το κεφάλι της μαριονέτας ακολουθούν τις κινήσεις και τον ρυθμό του χειριστή.