Κατανοώντας τις ζωγραφιές των παιδιών

Το ιχνογράφημα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία έκφρασης για τα παιδιά, ειδικά για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Κι αυτό γιατί ζωγραφίζοντας, τα μικρά παιδιά αποτυπώνουν στο χαρτί τον ψυχικό τους κόσμο, τις σκέψεις τους, την προσωπικότητά τους. Μελετώντας, λοιπόν, ένα παιδικό ιχνογράφημα μπορούμε να πάρουμε στοιχεία της νοητικής και συναισθηματικής κατάστασης του παιδιού. Μπορούμε, για παράδειγμα, να δούμε τις σχέσεις του παιδιού με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του, τη γνώμη του για τη δασκάλα τους, τις σχέσεις του με τους συνομηλίκους του. Η χρησιμότητα του παιδικού ιχνογραφήματος αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι πολλές μέθοδοι ψυχοθεραπείας και tests νοημοσύνης στηρίζονται στο παιδικό ιχνογράφημα.
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας λατρεύουν να ζωγραφίζουν χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους. Τα απασχολεί λιγότερο η ακριβής αντιγραφή αντικειμένων και μορφών και επιδιώκουν περισσότερο να ζωγραφίζουν όσα φαντάζονται. Η φανταστική σκέψη άλλωστε είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της προσχολικής ηλικίας. Πολύ συχνά, παρατηρώντας μια ζωγραφιά παιδιού προσχολικής ηλικίας, αδυνατούμε να κατανοήσουμε τι ακριβώς έχει ζωγραφίσει. Εκείνο όμως, είναι σε θέση να μας περιγράψει με κάθε λεπτομέρεια τη ζωγραφιά του. Έτσι, ενώ ο ενήλικας βλέπει κύκλους, γραμμές και ατελή σχήματα στη ζωγραφιά του παιδιού , το παιδί από την πλευρά του, δηλώνει περήφανα πως έχει ζωγραφίσει κάστρα, πειρατές και θάλασσες!